Na ostatnim seminarium „Epigrafika i papirologia” Julia z naszego projektu wygłosiła referat poświęcony działalności budowlanej prezbiterów w Rzymie na przełomie IV i V w. w oparciu o świadectwa epigraficzne (przede wszystkim inskrypcje wierszowane) z tego okresu. Poniżej abstrakt wystąpienia.
Abstrakt
Damazy, biskup Rzymu w latach 366-384, słusznie jest uważany a głównego inicjatora idei monumentalizacji miejsc pochówku rzymskich męczenników, które zamienił w okazałe kompleksy architektoniczne, umieszczając tam wierszowane epigramy, wykute artystycznym kunsztem przez kamieniarza Filokalusa.
Na jednym z nich, znalezionym na cmentarzu Kalliksta przy via Appia, Damazy prosi odwiedzających to miejsce o modlitwę za jego zdrowie, by mógł dokończyć rozpoczęte prace budowlane. Tak się jednak nie stało, a zadanie dokończenia tego dzieła przypadło w udziale jego następcom, poczynając od sukcesora na stolicy apostolskiej, Siriciusa (384-399). Choć to Damazemu zwykło się przypisywać całą zasługę w wyznaczeniu kierunku upamiętniania miejsc związanych z męczennikami, nie ulega wątpliwości, że rozmiar podjętych prac wymagał zaangażowania współpracowników, którzy z ramienia biskupa Rzymu mogliby sprawować nadzór nad ich postępem. Damazy zaangażował do tego grono prezbiterów, którzy szybko stali się pierwszymi i najważniejszymi kontynuatorami jego dzieła. W moim wystąpieniu chciałabym przedstawić to środowisko, którego świadectwem działalności na przełomie IV i V wieku jest zbiór kilkunastu inskrypcji. Na podstawie zachowanych źródeł, chciałabym zwrócić uwagę w jaki sposób i za pomocą jakich środków wykorzystywali oni wzorce poezji damazjańskiej, nadając jej continuum. Teksty te stanowią same w sobie znakomite świadectwo zjawiska tzw. podwójnego upamiętniania, tj. upamiętniania właściwego (postaci męczennika, lub wykonania prac w miejscu, gdzie spoczywały jego kości), ale przede wszystkim samoupamiętniania fundatora prac. Wykorzystując tę podwójną zależność, chciałabym omówić rolę prezbiterów jako benefektorów w Rzymie na przełomie IV i V stulecia. Jednocześnie umieszczając ich działalność na konkretnych obszarach miasta, chciałabym przeanalizować, do jakiego stopnia możemy czerpać z niej wiedzę o zmianach, jakie zachodziły w topografii i strukturze społecznej Urbs w późnym antyku.